Tương truyền, nàng Nguyệt Nga vôn sinh ra ở trang Dưỡng Mông, nay thuộc xã Tiên Phong, huyện Duy Tiên. Khi cha mẹ mất, bà về sống cùng với dì ruột (lấy chồng vùng sông Dâu thuộc bộ Vũ Ninh) và ở đó bà đã học được nghề trồng dâu, nuôi tằm, kéo kén rồi luyện tập võ thuật. Nhưng vì có kẻ rắp tâm muốn bắt nàng nộp cho tên Thái thú Tô Định, nên Nguyệt Nga đã trở về trang Dưỡng Mông dạy dân trồng dâu chăn tằm và chiêu mộ trai tráng dấy binh ủng hộ Hai Bà Trưng khởi nghĩa ở Mê Linh. Quân Hán bại trận, Tô Định bỏ chạy, Trưng Trắc lên làm vua, nàng được phong làm Nguyệt Nga công chúa. Nhưng đất nước thanh bình chưa được bao lâu, nhà Hán lại sai Mã Viện đem quân sang xâm lược nước ta. Thế giặc hung hãn như nước vỡ bờ, Hai Bà Trưng cầm cự được một thời gian rồi hy sinh trong trận tử chiến bên bờ sông Hát. Công chúa Nguyệt Nga rút về đóng ở Lương Đống gần trang Dưỡng Mông. Năm sau, quân mã viện vây đánh, Nguyệt Nga đã hy sinh, hôm đó là ngày mồng 9 tháng 9 âm lịch năm 43 sau Công nguyên. Để ghi nhớ công lao của bà, dân làng đã lập đền thờ và tôn bà là “Loa tổ”- bà tổ nghề trồng dâu nuôi tằm.
Vừa dẫn chúng tôi đi thăm ngôi đình, cụ Hoàng Thị Trinh, người có thâm niên 40 năm trông coi đình đá An Mông vừa kể: Theo truyền thuyết, ngôi đình này được xây dựng từ rất lâu trên bãi bồi cạnh bờ sông ngay chính trên khu sinh từ của bà Nguyệt Nga. Nhưng sau do sông lở nên phải dời đến thôn An Mông, xã Tiên Phong (Duy Tiên). Phải đến triều Nguyễn, đình mới được xây lại gồm 3 toà, kiến chúc theo kiểu chữ Công. Toà tiền đường được xây bằng đá theo lối chồng rường, mê cốn, có 12 chiếc đại trụ (cột cái) được làm bằng đá theo dáng búp đòng, ở giữa phình to, hai đầu thu nhỏ lại. Toàn bộ hệ thống cột cái, cột quân, cột hiên của Đình đá có 30 chiếc lớn nhỏ chạm khắc rất công phu và tinh xảo. Được biết, hiện nay tại Đình đá còn lưu giữ khá nhiều đồ thờ tự có giad trị như: Sập thờ, ngai thờ, kiệu bát cống, một số bức đại tự và nhiều kiếm thờ phục vụ các đội nữ binh trong ngày lễ hội.
Với những giá trị văn hoá và giá trị lịch sử, năm 1994, Đình đá An Mông đã được xếp hạng di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.
Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, với ý thức hướng về nguồn cội, người dân Tiên Phong bao đời nay luôn nguyện gìn giữ, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa, giá trị lịch sử mà cha ông đã để lại cho con cháu. Hàng năm, cứ vào ngày mồng 6 tết Nguyên Đán, dân làng lại tổ chức lễ hội cầu an, nhằm tưởng nhớ công lao của công chúa Nguyệt Nga, bà tổ của nghề trồng dâu chăn tằm.
Rời Đình đá An Mông khi trời chiều bảng lảng, nhà nhà đã chuẩn bị lên đèn, xa xa nơi bãi dâu, tiếng hát ai đó chợt ngân vang, ngọt ngào, sâu lắng như thấm được tình đất, tình người nơi đây.
Theo báo Hà Nam