Chiều cuối năm, trong cái rét xen lẫn mưa bay của tháng Chạp, tôi có dịp về thôn Hương Cát xã Duy Hải huyện Duy Tiên, được gặp và trò chuyện cùng những người làm công tác khuyến học của dòng họ Nguyễn Hữu. Mặc dù đang tất bật cùng bà con trong thôn dải đá nốt đoạn đường bờ kênh và trồng thêm hoa tạo cảnh quan sạch đẹp đón tết cổ truyền, bác Nguyễn Văn Bộc - Trưởng thôn - Trưởng Ban khuyến học của dòng họ Nguyễn Hữu phấn khởi kể cho tôi nghe về những kết quả nổi bật trong công tác khuyến học của dòng họ. Đây là dòng họ lớn nhất thôn Hương Cát với 4 chi, trên 600 nhân khẩu. Phát huy tinh thần hiếu học của quê hương, từ nhiều năm trước, cùng với các dòng họ trong xã, phong trào khuyến học khuyến tài của dòng họ Nguyễn Hữu được thành lập, duy trì nhằm kịp thời động viên khen thưởng con em có thành tích cao trong học tập. Song vài năm trở lại đây, từ sự khởi sướng của Luật sư Nguyễn Hồng Bách – Giám đốc Công ty luật hợp doanh Hồng Bách tại Hà Nội - là người con của dòng họ thành đạt, năm 2012, hội đồng gia tộc dòng họ Nguyễn Hữu đã họp bàn thống nhất xây dựng quỹ khuyến học Nguyễn Minh Thúy – nguyên là nhà giáo ưu tú, hiệu trưởng trường cấp I,II xã Duy Hải với tổng dư quỹ đạt trên 60 triệu đồng.
Hằng năm, căn cứ vào điều lệ hoạt động quỹ, khuyến học, dòng họ Nguyễn Hữu tổ chức tuyên dương khen thưởng vào ngày giỗ họ 20/11 âm lịch, thường chọn vào ngày chủ nhật để con cháu về dự đông đủ đảm bảo trang trọng, ý nghĩa. Ngoài quà tặng, dòng họ tổ chức cho các cháu được khen thưởng liên hoan bữa cơm thân mật cùng các bậc cao niên, các đinh trong họ. Từ năm 2016 đến nay, đã có trên 400 lượt con em được tuyên dương khen thưởng, trong đó 1 tiến sỹ, 4 thạc sỹ, 42 cháu thi đỗ vào các trường ĐH, CĐ còn lại đạt học sinh giỏi, học sinh tiên tiến các bậc học. Nhiều em có hoàn cảnh khó khăn vượt khó học giỏi được dòng họ giúp đỡ, động viên kịp thời tiêu biểu như em Nguyễn Thị Lộc bố mẹ mất sớm được dòng họ cưu mang, giúp đỡ đã học hành tiến bộ, hiện đã có việc làm ổn định tại khu công nghiệp Đồng Văn với thu nhập khá.
Vào dịp lễ, tết, trong không khí đầm ấm thân tình đoàn kết, những người con trong dòng họ đặc biệt là những người xa quê làm ăn thành đạt đã phát tâm ủng hộ, xây dựng số dư quỹ khuyến học hiện nay đạt trên 110 triệu đồng. Bên cạnh đó, gia đình ông Nguyễn Minh Thúy là bố của luật sư Nguyễn Hồng Bách còn ủng hộ 200 triệu đồng vào quỹ khuyến học xã Duy Hải góp phần xây dựng phong trào khuyến học khuyến tài của địa phương ngày càng phát triển. Hiện nay, toàn xã Duy Hải có tới 46 dòng họ có phong trào khuyến học khuyến tài, song dòng họ Nguyễn Hữu luôn có cách làm sáng tạo, hiệu quả kịp thời động viên con cháu thi đua học tập tốt.
Tiếp nối truyền thống hiếu học của cha ông xưa, các thế hệ con cháu dòng họ Nguyễn Hữu thôn Hương Cát đang ra sức thi đua rèn đức, luyện tài để vững bước đi lên trong công cuộc xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Phong trào khuyến học, khuyến tài của dòng họ phát triển đã góp phần tích cực động viên, khích lệ tinh thần hiếu học, tạo điều kiện cho con em vươn lên học tập tốt./.
Bài viết: Thanh Hương