Đền Đức thánh mẫu Đệ Tứ, thôn Tường Thụy II, xã Trác Văn thờ bà Vũ Thị Đài (Hoàn Đài Vương phi) vợ của vua Hùng Vương thứ 18. Theo thời gian, nơi đây là trường học thứ 2 của tỉnh Hà Nam. Nơi đây là cũng là nơi thành lập Chi bộ  Đông Dương Cộng sản Đảng đầu tiên của huyện Duy Tiên.

Lãnh đạo Huyện ủy Duy Tiên thắp hương tại Đền Đức thánh mẫu Đệ Tứ, thôn Tường Thụy II, xã Trác Văn
Nơi thành lập Chi bộ Đông Dương Đảng Cộng sản huyện Duy Tiên đầu tiên

Theo cuốn Lịch sử Đảng bộ huyện Duy Tiên (1930-2005) đã ghi lại: “Tháng 8/1929, Đông Dương Cộng sản Đảng ra đời là sự kiện quan trọng, đã đáp ứng được yêu cầu của phong trào cách mạng trong nước và nguyện vọng của quần chúng nhân dân lao động. Cho nên sau khi Tuyên ngôn của Đông Dương Cộng sản Đảng được công bố, những hội viên ưu tú trong Việt Nam cách mạng thanh niên đã được gia nhập Đông Dương Cộng sản Đảng (lúc ấy thường gọi là “chuyển Đảng”).

Ngày 19/6/1929, Đảng bộ Đông Dương Cộng sản Đảng Nam Định được thành lập. Tháng 10/1929, Đông Dương Cộng sản Đảng Nam Định đã cử đồng chí Lê Công Thanh (quê ở làng Mao Xá, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa) về Hà Nam xây dựng chi bộ Đảng.

Sau khi xây dựng được chi bộ ở Bình Lục (tháng 10/1929), đầu tháng 11/1929 đồng chí Đông Sơn (còn có tên gọi là Vũ Khế Bật, Cả tất – Tên thật là Trần Văn An; quê ở làng Nhân Nhuế, xã Mỹ Trọng, ngoại thành Nam Định) đưa đồng chí Lê Công Thanh về Duy Tiên gặp đồng chí Nguyễn Doãn Chấp đang dạy học ở trường Tường Thụy và đồng chí Nguyễn Hữu Tiến dạy học ở làng Lũng Xuyên để bàn bạc thực hiện “chuyển Đảng”.

Trên cơ sở lựa chọn các hội viên ưu tú của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên, 5 ngày sau đã thành lập Chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng ở trường học cạnh miếu (Đệ Tứ) thôn Tường Thụy. Chi bộ gồm 6 đảng viên: Nguyễn Hữu Tiến, Nguyễn Doãn Chấp, Vũ Uyển (tức Hưng), Nguyễn Văn Trạc, Phạm Văn Tô, Phạm Văn Bình (tức Phó Đoàn). Đồng chí Nguyễn Hữu Tiến được cử làm bí thư Chi bộ.

Ngày 03/02/1930, tại Hương Cảng (Trung Quốc) đã diễn ra Hội nghị hợp nhất 3 tổ chức Đảng Cộng sản trong nước thành lập mặt trận duy nhất tên là Đảng Cộng Sản Việt Nam thông qua chính cương vắn tắt, sách lược vắn tắt của Đảng do đồng chí Nguyễn Ái Quốc khởi thảo. Sau Hội nghị đồng chí Trần Phú được giao nhiệm vụ dự thảo Cương lĩnh chính trị của Đảng.

Tháng 7/1930, đồng chí Trần Phú (Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng) đã về Nam Định làm việc với Tỉnh ủy và khảo sát phong trào công nhân.

Tháng 10/1930, tại Hội nghị Trung ương Đảng đã thông qua Cương lĩnh chính trị. Đây là Cương lĩnh đầu tiền của Đảng vạch ra con đường cách mạng chống đế quốc, phong kiến ở Đông Dương một cách triệt để, toàn diện và tương đối hoàn chỉnh.

Trong thời gian này, cơ sở Đảng được tổ chức ở hầu khắp các huyện trong tỉnh. Thi hành chỉ thị của Xứ ủy, đồng chí Lê Công Thanh xúc tiến tổ chức Hội nghị đại biểu Đảng bộ Hà Nam để thống nhất chỉ đạo phong trào và cử ra Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lâm thời.

Tháng 9/1930, tại nhà đồng chí Nguyễn Hữu Trác, làng Lũng Xuyên, Đảng bộ Hà Nam họp, có đầy đủ đại biểu các huyện tham dự. Hội nghị chủ trương: “… Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục quần chúng chống đế quốc phong kiến, giành độc lập dân tộc, người cày có ruộng, tăng cường phát triển Đảng và các tổ chức quần chúng”…. Hội nghị đã cử ra Ban Tỉnh ủy lâm thời gồm 3 đồng chí: Lê Công Thanh, Nguyễn Hữu Tiến, Nguyễn Duy Huân. Đồng chí Lê Công Thanh được cử làm Bí thư….

Có thể nói, sự ra đời của Chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng đầu tiên huyện Duy Tiên tháng 11/1929 là sự kiện lịch sử quan trọng, là đỉnh cao của phong trào yêu nước của huyện Duy Tiên. Sự ra đời của Chi bộ đã trở thành mốc son trong lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng bộ và nhân dân huyện Duy Tiên nói riêng và tỉnh Hà Nam nói chung. 

Lãnh đạo Huyện ủy Duy Tiên và lãnh đạo xã Trác Văn chụp ảnh lưu niệm tại Đền Đức thánh mẫu Đệ Tứ, thôn Tường Thụy II, xã Trác Văn - Nơi thành lập Chi bộ Đông Dương Đảng Cộng sản huyện Duy Tiên đầu tiên

Giờ đây, sau 87 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, tiếp nối truyền thống cách mạng của cha anh đi trước, hơn 6000 đảng viên của 43 chi bộ trực thuộc Huyện ủy và 272 chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở luôn phát huy truyền thống đoàn kết, lãnh đạo nhân dân giành được nhiều thắng lợi trong công cuộc xây dựng quê hương và bảo vệ Tổ quốc. Nền kinh tế của huyện nhà có sự chuyển động tích cực theo hướng phát triển công nghiệp, dịch vụ thương mại, đô thị. Các chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội chủ yếu đều đạt và vượt kế hoạch đề ra. Tỷ trọng công nghiệp-dịch vụ tăng cao, tiếp tục giữ vững là đơn vị có năng suất lúa cao nhất tỉnh; giá trị sản xuất công nghiệp vượt kế hoạch đề ra; Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đưa cơ giới vào sản xuất. Tỷ lệ cơ giới hóa nông nghiệp đạt trên 60%. Chương trình xây dựng Nông thôn mới tiếp tục được triển khai hiệu quả, toàn huyện có 13 xã đạt chuẩn nông thôn mới, diện mạo nông thôn có nhiều khởi sắc. Lĩnh vực văn hoá - xã hội chuyển biến tích cực; công tác quốc phòng an ninh được giữ vững, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao.... 

Thời gian tới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện nhà tiếp tục phát huy truyền thống quê hương núi Đọi sông Châu anh hùng, đoàn kết, năng động, sáng tạo, hăng hái thi đua, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra. Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp và dịch vụ. Thực hiện hiệu quả Đề án tích tụ, tập trung ruộng đất nông nghiệp; đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đưa cơ giới hóa vào sản xuất. Đảm bảo an sinh xã hội; tiếp tục nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Tăng cường quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Tập trung các nguồn lực xây dựng Nông thôn mới; triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình xây dựng đô thị Duy Tiên; quan tâm phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, quyết tâm phấn đấu huyện đạt chuẩn Nông thôn mới vào cuối năm 2017./.

Bài viết&ảnh: Hoàng Hồng