Làng Đoài án ngữ phía đông bắc Tiên Nội giữa hai trục đường cùng nối thông lên Tỉnh lộ 60 (nay là QL 38) qua Yên bắc và bốt Hòa mạc (nay thuộc thị trấn Hòa Mạc). Quanh thôn đồng ruộng bằng phẳng, có nhiều kênh, mương. Đặc điểm vị trí,địa hình này giúp các loại xe cơ giới và lực lượng bộ binh cơ động ra vào làng Đoài thuận lợi, linh hoạt. Thực hiện cuộc hành binh đánh chiếm Hà Nam (từ tháng 5 đến cuối tháng 6/1950), địch đã thiết lập một hệ thống đồn bốt dày đặc trên địa bàn tỉnh. Tại Duy Tiên, địch lập hàng loạt đồn bốt tại các vị trí xung yếu trên dọc QL 1A, Tỉnh lộ 60 từ Ba Đa, Đồng Văn, Hòa Mạc, Điệp Sơn… hòng thực hiện mưu đồ: Tổ chức lực lượng lớn kết hợp chi viện của bốt Nhật Tân (Kim Bảng) tiến hành càn quét, bảo vệ hành lang giao thông, triệt phá các cơ sở kháng chiến của ta. Địa bàn Tiên Nội có đình Ngô Xá là địa điểm bí mật diễn ra nhiều cuộc họp quan trọng của Huyện ủy và cũng là nơi chứa lương thực phục vụ lực lượng du kích tham gia kháng chiến, vì thế trở thành một trong những trọng điểm càn quét của địch thời gian này.
Thực hiện chủ trương “Kháng chiến toàn dân, toàn diện”, Huyện ủy Duy Tiên, cấp ủy Tiên Nội đã phát động toàn dân phát triển LLVT, bảo vệ an toàn cho hậu phương, chi viện cho tiền tuyến. Đồng thời, chủ động chuẩn bị sắn sàng chiến đấu chống địch càn quét, đánh chiếm. Du kích xã cùng nhân dân các xóm khẩn trương xây dựng làng kháng chiến, đào giao thông hào, hầm bí mật, ụ súng chiến đấu… Các phương án sơ tán người, tài sản cũng được xây dựng, phổ biến đến từng xóm, từng nhà. Theo kế hoạch, LLVT của ta bố trí tại làng Đoài có: 1 tiểu đội bộ đội huyện, 30 du kích xã được trang bị 8 súng trường, 200 quả mìn, lựu đạn./.
Qua nguồn tin nắm được, biết địch đang táo riết huy động mọi lực lượng chuẩn bị càn quét lớn vào địa bàn, Chi ủy Ban Chỉ huy xã đội tập trung chỉ đạo LLVT làng Đoài bố trí trận địa, sẵn sàng chiến đấu. Đồng thời, tổ chức sơ tán, phòng tránh, bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân. Cùng với đơn vị bộ đội địa phương huyện, trung đội du kích Tiên Nội (gồm 3 tiểu đội) được bố trí ở 3 khu vực phía đông, đình và trung tâm làng Đoài.
Khoảng 13h ngày 29/10/1950, địch đưa 1 trung đội 30 tên được trang bị 1 trung liên, 4 tiểu liên, nhiều súng trường từ bốt Hòa Mạc chia làm 3 mũi kéo về bao vây làng Đoài. Loạt mìn đầu tiên quân ta giật không nổ, địch tiếp tục tiến sâu vào làng thêm một đoạn thì bất ngờ loạt mìn thứ hai phát nổ diệt gọn 5 tên (trong đó có 1 sỹ quan Pháp). Đồng thời, từ các ụ súng được bố trí bí mật, lực lượng du kích và bộ đội địa phương đồng loạt khai hỏa diệt thêm 4 tên nữa. Bất ngờ bị tổn thất lớn, địch buộc phải rút ra rìa làng củng cố lực lượng rồi đặt 2 khẩu trung liên bắn kiềm chế chi viện cho bộ binh địch vào đúng tầm, mìn và các ụ súng của ta lại bất ngờ phát hỏa diệt thêm 6 tên. Cứ thế, suốt hai giờ liều lĩnh xông vào bị đánh bật ra, bị thiệt hại nhiều, địch buộc phải rút ra ngoài chờ tiếp viện.
15h cùng ngày, 1 trung đội tăng viện của địch từ bốt Hòa Mạc đánh xuống phía đông bắc, đồng thời 1 đại đội khác ở bốt Đồng Văn được trang bị 2 khẩu cối 60 mm, 1 đại liên, 2 trung liên chia 2 mũi đánh vào khu vực đình và phía nam làng đoài. Địch còn sử dụng đại bác 105 ly từ bốt Nhật Tựu bắn chi viện. Sau loạt đại bác chi viện, địch trên các hướng đồng loạt tiến vào làng song chúng đã vấp phải sự chống trả quyết liệt bằng mìn, lựu đạn, súng trường, giáo mác của bộ đội địa phương Duy Tiên và du kích Tiên Nội. Đến 18h cùng ngày, núng thế địch điên cuồng dùng đạn lửa bắn cháy nhà dân. Trước tình thế đó, cấp ủy và Ban chỉ huy xã đội quyết định rút một phần LLVT và đưa nhân dân ra ngoài an toàn. 9 chiến sỹ cảm tử tình nguyện ở lại bám trụ chặn địch đã chọn căn nhà 2 tầng của một gia đình để bố trí lực lượng chiến đấu. Địch đã huy động tới 100 tên bao vây ngôi nhà điên cuồng dùng đại liên, trung liên bắn như vãi đạn vào các ô cửa song không có hiệu quả. Các chiến sỹ của ta vẫn kiên cường chiến đấu. Không thể làm gì được, địch dùng thủ đoạn hèn hạ chất rơm đốt cháy căn nhà. Kết thúc trận đấu, địch bị tiêu diệt 48 tên, trong đó có 1 tên quan ba, 2 tên quan một và 2 tên đội Tây.
Theo báo Hà Nam