*Kỹ thuật ngâm ủ:
- Lượng giống cấy cho 1 sào: Lúa thuần: 1,1-1,2kg/sào, lúa lai: 0,8-1kg/sào.
- Ngâm ủ mạ: trước khi mang ngâm mạ cần phải sử dụng nước ấm (khoảng 540c) để xử lý hạt giống sau khoảng 6-8giờ mang đãi và tiếp tục ngâm trong nước sạch, ấm cho hạt hút no nước (đối với lúa lai ngâm từ 30-35giờ, đối với lúa thuần ngâm từ 45-50giờ), cứ sau 10-12giờ đãi chua một lần, vớt ra để cho ráo nước sau đó cho vào thúng hoặc bao tải đay ủ trong đống rơm (khi ủ phải giữ nhiệt độ từ 25-280C) đến khi hạt nảy mầm thì đem gieo (hạt đủ tiêu chuẩn đem giao khi quan sát thấy rễ dài =2/3 hạt thóc, mầm dài bằng 1/2-1/3 hạt thóc).
* Phương pháp gieo mạ:
Có thể gieo theo phương pháp mạ dược thưa, mạ dày xúc hoặc mạ nền cứng.
+ Theo phương pháp mạ dược thưa, mạ dày xúc: chọn nơi có đất tốt, cầy bừa kỹ, chủ động tưới tiêu, khuất gió.
+ Theo phương pháp mạ nền, mạ sân: cần phải chọn bùn ở nơi không chua, bùn không dưới bóng cây, cầu ao mà cần chọn bùn ở sông, mương máng có nước chảy, bùn nơi có ánh nắng; chọn điểm gieo mạ nơi quang thoáng, có ánh sáng mặt trời. Độ dày của lớp bùn để gieo khoảng 3-3,5cm.
* Làm luống mạ:
Tuỳ theo chiều rộng của khổ nilon mà làm luống mạ, nên làm luống mạ có chiều rộng từ 1,1-1,2m để sử dụng loại nilon khổ 1,8m (chú ý cần chọn loại nilon màu trắng) để khi che được đảm bảo kỹ thuật tốt hơn. Cần căn cứ vào diện tích cấy mà mua nilon cho phù hợp: 1kg nilon che được khoảng 17- 20m2 mạ.
- Phân bón: dược mạ được bón đủ phan lót (tính cho 1 sào dược mạ): 200-250kg phân chuống hoai mục (hoặc dùng khoảng 20-25kg phân vi sinh) + 10-12kg N:P:K (5:10:3).
- Gieo mạ dược thưa: 1kg thóc giống trên 20-25m2 dược, làm mạ dày xúc cần 8-10m2 dược, làm mạ sân, mạ nền cần 5-6m2 dược.
- Khi gieo mạ cần phải chia lượng mạ cho phù hợp với các ô để gieo được đều cần ném nặng tay, gieo chìm mấm và phủ 1 lớp tro bếp mục sau đó che phủ nilon 100% diện tích.
* Che phủ nilon:
- Che nilon đúng cách chống được chim, chuột và gia cầm phá hại, nhiệt độ bên trong luống mạ được che phủ nilon luôn cao hơn nhiệt độ bên ngoài khoảng 3-40C, giúp cho cây mạ được sinh trưởng phát triển bình thường kể cả khi nhiệt độ ngoài môi trường xuống thấp dưới 130C.
- Nếu mua nilon không đúng loại như dùng nilon màu, làm cho cây mạ thiếu ánh sáng sinh trưởng kém lá bị vóng vươn dài, yếu dễ bị nấp bệnh hại tấn công; nếu che nilon rách, thủng mà không được vá sẽ thoát nhiệt bên trong luống mạ ra môi trường bên ngoài làm cân bằng nhiệt độ giữa bên trong và bên ngoài nếu gặp nhiệt độ xuống thấp dưới 130C thì mạ có thể bị chết hoặc không phát triển được.
- Che nilon đúng cánh là dùng nilon màu trắng, mỏng và dai không bị rách thủng. Dùng các thanh tre, luồng dài hơn khổ nilon 25-30cm, cắm 2 đầu thanh tre vào mép luống, uấn cong thành vòm, đỉnh cao hơn mặt luống từ 0,4-0,5m, cứ 1,2-1,3m cắm thêm 1 thanh tre uấn vòm sau đó dùng dây buộc chằng các thanh dọc 2 bên và đỉnh để khi gặp gió không bị đổ hoặc bật. Rải nilon lên trên khung, căng phẳng, nhấn chìm 5-7cm mép luống, bốc các mô bùn hoặc be lên chốc mép nilon tạo thành một buồng kín.
- Che nilon liên tục cho đến khi mạ đạt từ 3-3,5 lá. Trong trường hợp thời tiết nắng ấm (nhiệt độ lớn hơn 150C) thì mở nilon 2 đầu luống đêm lạnh đóng lại 2 đầu. Khi trời ấm trước khi đem ra cấy khoảng 3-5 ngày cần phải luyện mạ bằng cách mở 2 đầu trước sau đó mở từng bên luống, cuối cùng mở cả 2 bên nilon để cho mạ rễ làm quen với môi trường bên ngoài; tuổi mạ khi đem ra đồng cấy: đối với mạ dày xúc khi cây có khoảng 3-3,5lá; mạ nền cứng khi cây có từ 2,5-3 lá.
- Cần phải phun thuốc phòng trừ sâu bệnh cho mạ trước khi đem đi cấy theo hướng dẫn của trạm BVTV.
- Quản lý nước: đất luống mạ luôn được giữ ẩm (độ ẩm khoảng 90%), không để khô, se hoặc úng mặt luống dễ gây chết mạ./
KS: Đào Mạnh Dũng
(Phòng NN&PTNT huyện Duy Tiên)